In de eens veelbelovende wereld van het internet zijn we wakker geworden in een gigantisch probleem: “Enshittificatie.” Dit is de term die Cory Doctorow, een bekende blogger en pleitbezorger voor digitale rechten, populair heeft gemaakt om de daling in internetkwaliteit te beschrijven, zoals gedetailleerd wordt weergegeven in zijn nieuwste boek, “Enshittificatie: Waarom Alles Plotseling Slechter Werd en Wat Hieraan te Doen.”
De Illusie van Toegankelijkheid
Doctorow schetst een beeld van een werkelijkheid waar de giganten van Big Tech zoals Microsoft, Google en Apple het internet hebben veranderd in een gegijzelde arena. Volgens London Evening Standard streven deze bedrijven niet langer naar concurrentie of innovatie, maar richten ze zich op aandeelhouderswaarde, waardoor de gebruikerservaring verslechtert. Volgens Doctorow verbergt deze verschuiving het oorspronkelijke internetidee van toegankelijkheid en verrijking.
Onzichtbare Krachten aan het Werk
Het boek onthult hoe interoperabiliteit een façade is die is gecreëerd door techgiganten om ervoor te zorgen dat hun producten afgesloten blijven en dat alternatieven nauwelijks een kans krijgen. Denk aan hoe het draaien van niet-native software op Apple- of Windows-apparaten vaak aanvoelt als het doorlopen van een doolhof. Deze controle, aldus Doctorow, herschrijft in feite eigendomswetten, waardoor gebruikers worden opgesloten in een systeem waarin ze onbewust meer betalen voor hun beperkte vrijheid.
Regulering als Remedie?
Doctorow stelt dat individuele acties verwaarloosbaar zijn in de strijd tegen deze vestiging; in plaats daarvan zijn systeemniveau-interventies door overheden cruciaal. Ondanks de setbacks met Trumps huidige deregulatieagenda – die de last op andere wereldse overheden legt – lijkt het collectieve sentiment tegen de manipulatieve praktijken van Big Tech te groeien. Doctorow’s inzicht is dat tenzij er substantiële regelgeving wordt ingevoerd, individuele onvrede alleen de systemische tekortkomingen zal aangrijpen.
De Onvermijdelijke Ironie
Doctorow’s activisme gaat niet zonder enige drama. Ironisch genoeg circuleren AI-gegenereerde nepversies van zijn boek over de tekortkomingen van het internet op Amazon, waarmee hij zijn theorieën over internetdegradatie treffend volledig maakt. Zijn tweet vat deze ironie bondig samen: “Geweldig dat de rotzooiverkopers mijn boek gebruiken om Amazon (verder) te enshittificeren.”
Het verhaal van Cory Doctorow is een wake-up call, maar doordrenkt met een sprankje hoop dat begrip en confrontatie van het “enshittificatie”-proces ons misschien naar een hernieuwde, eerlijke digitale toekomst kunnen leiden.